Kichik Suralar Kuroni Karimdan

Kichik Suralar Kuroni Karimdan

Kichik

“Qudratimizni bilmoqchi bo‘lsangiz, biz qurdirgan binolarga boqing” degan so‘zlarni bugun barchamiz faxr bilan tilga olamiz. Darhaqiqat, yurtimizning har bir go‘shasida g‘ururlanishga arziydigan me’morchilik namunalari bor. Ammo, sohibqiron bobomiz bu gapni baland-baland va mustahkam imoratlar qurdirgani uchungina aytmagan, nazarimizda. Bu fikr zamirida tarixiy obidalarimizning yuksak san’at darajasida bezatilgani, betakror naqshlar orasidagi har bir bitik xalqning boy ma’naviyati mahsuli ekaniga ham ishora qilinganday. Quvonarlisi, Qoraqalpog‘iston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahridagi qadamjolarimiz peshtoqidagi yozuvlar mutaxassislar tomonidan o‘rganib, sharhlanmoqda. O‘tgan yili “UZBEKISTAN TODAY” nashriyoti o‘zbek, rus va ingliz tillarida ushbu tadqiqotlarni e’lon qildi.

Alohida tomlardan iborat majmua “O‘zbekiston obidalaridagi bitiklar” rukni ostida chop etildi. Bu gal uning Andijon viloyatiga bag‘ishlangan kitob-albomini varaqlab, uning mazmuni bilan sizlarni tanishtirishga ahd qildik. Haqiqatdan ham tarixiy binolar nafaqat moddiy ahamiyat kasb etadi, balki tugal ma’naviy xazina hamdir. Ta’kidlash joizki, yurtimizning har bir viloyatidagi imorat bitiklari alohida xususiyatlari bilan ajralib turadi. Chunonchi, Andijon viloyati yodgorliklaridagi yozuvlar ko‘p hollarda me’moriy bezaklarning ajralmas qismi sifatida namoyon bo‘ladi. Ba’zi bitiklar naqshlar bilan shu qadar uyg‘unlashib ketganki, ularni ilg‘ash qiyin.

Suralar ni o ‘qishdan oldin. Bular qadimgi xurofiy aqidalarga bog‘liq. Qabr ziyoratiga borgan kishi Qur'oni karimdan. Zam sura 1 yoki 2 oyat emas, kichik.

Welcome to Knowledge Base Mod! Congratulations you have successfully installed the Knowledge Base Mod. If everything seems to be working fine, then continue down this article and see what you can do now to setup your new mod. Obrazec zayavleniya v detskij sad po semejnim obstoyateljstvam lyrics.

San’atni nozik his qiluvchilargina ularni ko‘ra bilishi, zavqlanishi mumkin. Yana xattotlik namunalarida rang tanlanilishida ham o‘ziga xoslik bor. Ko‘p hollarda bu hududda qadamjolardagi matnlar yashil fonga oq bo‘yoq bilan yozilgan. Viloyatda 50 ta masjid, 4 ta madrasa, 10 ta ziyoratgoh saqlanib qolgan. Obidalardagi bitiklar ko‘proq peshtoq, devor, eshik, mehrob, shift va ustunlarda uchraydi.

Ular kufiy, nasx, suls, nasta’liq, devoniy, tav’amon kabi xat turlarida ifodalangan. Arab tilidagi matnlar, asosan, Qur’on oyatlari, hadis namunalari, turli duo kalimalaridan iborat bo‘lsa, she’riy parchalar, tarix-xronogrammalar, shuningdek, ustalarning ismi fors va o‘zbek tilida qayd etilgan. Mustaqillik yillarida tarixiy maskanlarni ro‘yxatga olish, saqlash va qayta tiklash borasida keng miqyosdagi ishlar amalga oshirildi. Chunonchi, Andijon shahridagi Devonaboy masjidining asosiy qismi 1960-yillarda ro‘y bergan yong‘in tufayli kuyib ketgan edi.

U ko‘hna shakliga monand qilib, qayta tiklandi. Bugunki kunda mahobatli qiyofa kasb etgan. Avvalo, jome masjidi haqida ikki og‘iz ma’lumot. Charlotte russe. Mahalliy rivoyatlarga ko‘ra, katta yer-suv egasi bo‘lgan Devonaboy o‘z davridagi Andijon hokimi Nasriddinbek ibn Xudoyorxon roziligi bilan shahar markazida masjid va hammom qurishga kirishgan.

Masjid 1870-yilda bitgach, uning bunyodkori Devonaboy ismi bilan atalgan. Inshootga yaqinlashar ekansiz, gumbazlarda kufiy xatida mahorat bilan yozilgan matnda azonning namozga da’vat e’tuvchi jumlasi ifadalangani diqqatingizni tortadi. Aytish joizki, imoratdagi barcha bitiklar mustaqillik yillarida binoni qayta ta’mirlash jarayonida yozilgan.

Shunday ekan mazkur obidadagi matnlarni zamonaviy xattotlik sa’ati namunalari deya baholash mumkin. Shu o‘rinda alohida ta’kidlash joiz. Viloyatda eski holicha saqlanib qolgan tarixiy imoratlar ham bor. Ularni qayta ta’mirlash davr talabi, albatta.

Ammo ta’mir jarayonida ko‘hna naqshlar va asl bitiklarni saqlab qolish dolzarb masala. Misol uchun, Shahrixon tumanidagi Qipchoqqo‘rg‘on (Usmon hoji) jome masjidi 19 asrning ikkinchi yarmi 20 asrning boshlarida ma’rifatparvar Usmon hoji sarmoyasiga bunyod etilgan. Rivoyatlarga ko‘ra, bu saxovatpesha kishi yo‘llar, ko‘priklar qurgan, yoshlarning ilmli bo‘lishi tarafdori bo‘lgan. Sho‘rolar davrida masjiddan turli maqsadlarda foydalanilgan. Manbada keltirilishicha, hozirgi vaqtda ushbu bino buzilish holatida bo‘lganligi uchun yopib qo‘yilgan. Aytmoqchi bo‘lganimiz, bu kabi muqaddas joylar ko‘p vaqt e’tibordan chetda qolmaydi, albatta.

Ularni qayta ta’mirlab foydalanishga topshirish ham xayrli, ham savobli ishdir. Ammo, ushbu dargohning naqshinkor devorlarida ham nazmiy, ham nasriy matnlar borki, ularni o‘z holicha saqlab qolish asl maqsad bo‘lmog‘i darkor. Masjid to‘rtburchak tarh asosida bunyod etilgan.

Bugungi kunda yopiq xonaqoh va ayvon saqlanib qolgan. Ayvon shiftidagi to‘rtta hovuzak vassajuft usulida bunyod etilib, och yashil rangdagi qo‘shlola, islimi mehrob, shukufta kabi naqsh va hoshiyalardan mohirona foydalanilgan. Ayvon shiftining vassajufti orasidagi sarrovda nasta’liq xatida bino qurilishi tarixiga oid sakkiz misra masnaviy hamda xo‘jandlik naqqoshlar ismi bitilgan: “Bunday dilga yoqimli masjidni ko‘rmaganman, U kattayu kichik dilini o‘ziga tortadi. Haram hojisi Usmon bino qildi, Saxiylik sohibi(Alloh) roziligi uchun. Iloho, o‘sha odamdan xushnud bo‘lgin, Chunki undan bu go‘zal masjid yodgor bo‘lib qoldi.

New News

Kichik Suralar Kuroni Karimdan
© 2019